Ali təhsilin gələcək potensial mənzərəsi

Böyük Britaniyanın “Times Higher Education” (THE)  jurnalı   inkişaf  etməkdə  olan  iqtisadiyyatlara malik  ölkələrin  universitetlərinin  reytinqini  (“Emerging Economies Universities Rankings 2022”) təqdim edib.

 

Bu il siyahıya 50 ölkədən və ərazidən ümumilikdə 698 təhsil müəssisəsi daxil olub. THE-nin yeni tədqiqata həsr olunmuş məruzəsində qeyd olunur ki, iqtisadiyyatları inkişaf edən ölkə universitetlərinin reytinqləri daha az ajiotaj doğurur. Lakin bu tədqiqat  ali təhsilin gələcək potensial mənzərəsi haqqında məlumat verir,  inkişaf etməkdə olan, ən çox irəliləyiş əldə edən, digər oyunçularla açıq rəqabət aparan sistemləri aşkar edir.  “Emerging” reytinqi öz təbiətinə görə dinamik siyahıdır. Qeyd olunan ölkələrin bir çoxu nəhəng iqtisadi, siyasi və sosial dəyişikliklər dövrünü yaşayır və universitetləri tez-tez bu dəyişikliklərin önündədirlər.  

 

Reytinqin  nəticələri göstərir ki, Çin öz lider mövqeyini möhkəmləndirib, keçən il olduğu kimi, sıralamada nəinki bütün beş aparıcı mövqeni tutub, həm də ən yaxşı ilk 15 universitetdən 10-u bu ölkənin payına düşür. Tədris və beynəlxalq münasibətlər sahəsində lider rolunu gücləndirən Pekin Universiteti  rəqibi Tsinxua Universitetini qabaqlayaraq  birinci yeri tutub. Çinin bu iki universiteti  THE-nin digər reytinqlərində də eyni səviyyədədir.

 

Ümumiyyətlə, 2022-ci ildə inkişaf etməkdə olan ölkələrin reytinqinə (keçən ilki 606 illə müqayisədə)  698 universitet daxil olub. Çin hələ də inkişaf edən iqtisadiyyata malik ölkələr cədvəlində üstünlük təşkil edir. Bu ölkənin  51 ali məktəbi 200 ən yaxşı universitet sırasındadır. Ümumi reytinqdə Çinin 97, Hindistanın 71, Rusiya Federasiyasının  60,  Braziliyanın  59, Türkiyənin 54, Tayvanın 40 ali təhsil müəssisəsi yer alıb. Qardaş Türkiyənin Sabançı Universiteti ilk 100-lükdə 44-cü yerdədir. “Bir çox universitetlər üçün son dərəcə çətin olan bu 18 aydan sonra əminəm ki, inkişaf etməkdə olan ölkələrin universitetləri  tədris və təlimin yeni üsullarına uyğunlaşmaq üçün lazım olan güc və keyfiyyətlərə malikdirlər. Mən həm daxili, həm də beynəlxalq bazarda təqdim olunan imkanlardan istifadə edərək onların ali təhsil sistemlərinin necə inkişaf edəcəyini səbirsizliklə gözləyirəm”, - deyə reytinqin baş redaktoru Fil Beyti bildirib. Reytinq metodikası beş qrupa bölünmüş 13 səmərəlilik göstəricisinə əsaslanır: tədris, tədqiqat, sitat gətirmə, beynəlxalq qarşılıqlı əlaqə (əməkdaşlar, tələbələr və tədqiqatlar), istehsalat fəaliyyətindən əldə olunan gəlir.

 

Rey-tinq

Ali təhsil müəssisələri

Ölkə

Ümumi tələbə sayı

Tələbə-müəllim nisbəti

Əcnəbi tələbə sayı

Qadın-kişi nisbəti

1

Peking University

Çin

31,606

10.2

19%

46 : 54

2

Tsinghua University

Çin

38,221

11.5

13%

34 : 66

3

Zhejiang University

Çin

40,352

11.8

20%

əks olunmayıb

4

Fudan University

Çin

33,140

11.1

12%

52 : 48

5

Shanghai Jiao Tong University

Çin

36,638

11.3

10%

43 : 57

6

Lomonosov Moscow State University

Rusiya Federasiyası

29,118

9.1

36%

54 : 46

7

University of Science and Technology of China

Çin

16,718

7.3

5%

əks olunmayıb

8

Nanjing University

Çin

37,137

17.1

9%

52 : 48

9

National Taiwan University (NTU)

Tayvan

24,810

11.4

12%

41 : 59

10

Moscow Institute of Physics and Technology (MIPT)

Rusiya

5,920

11.6

18%

26 : 74

11

Wuhan University

Çin

54,421

15.2

7%

əks olunmayıb

12

Southern University of Science and Technology (SUSTech)

Çin

4,245

8.4

1%

əks olunmayıb

13

Huazhong University of Science and Technology

Çin

56,709

16.2

5%

36 : 64

14

King Abdulaziz University

Səudiyyə Ərəbistanı

32,034

7.8

22%

54 : 46

15

University of the Witwatersrand

Cənubi Afrika Respublikası

26,873

24.3

8%

55 : 45

=16

University of Cape Town

Cənubi Afrika Respublikası

21,757

13.3

16%

54 : 46

=16

Taipei Medical University

Tayvan

6,140

9.9

10%

58 : 42

18

Indian Institute of Science

Hindistan

4,199

9.3

1%

27 : 73

19

University of São Paulo

Braziliya

82,323

16.5

3%

47 : 53

20

Tongji University

Çin

30,525

10.9

17%

48 : 52

21

Khalifa University

Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri

2,947

9.5

21%

57 : 43

22

Beijing Normal University

Çin

23,424

14.5

12%

əks olunmayıb

23

National Yang Ming Chiao Tung University

Tayvan

16,870

12.2

11%

35 : 65

24

Stellenbosch University

Cənubi Afrika Respublikası

24,733

26.1

8%

56 : 44

25

Central South University

Çin

54,903

19.9

3%

əks olunmayıb

26

National Research Nuclear University MEPhI

Rusiya Federasiyası

5,162

9.5

30%

38 : 62

27

China Medical University, Taiwan

Tayvan

7,971

17.4

10%

55 : 45

28

HSE University

Rusiya Federasiyası

28,901

16.0

12%

əks olunmayıb

=29

East China Normal University

Çin

27,424

14.5

14%

65 : 35

=29

King Saud University

Səudiyyə Ərəbistanı

34,952

10.1

11%

53 : 47

=29

Sun Yat-sen University

Çin

56,430

15.7

6%

50 : 50

32

Tianjin University

Çin

27,355

9.0

12%

əks olunmayıb

=33

Alfaisal University

Səudiyyə Ərəbistanı

2,724

10.1

34%

59 : 41

=33

Qatar University              

Qətər

8,899

8.8

36%

76 : 24

=33

Semmelweis University

Macarıstan

9,887

9.2

33%

72 : 28

=36

University of Malaya

Malayziya

17,390

8.9

18%

60 : 40

=36

National Tsing Hua University

Tayvan

13,827

16.6

12%

41 : 59

38

Sichuan University          

Çin

51,121

16.4

6%

50 : 50

39

University of Tartu

Estoniya

9,087

12.2

12%

68 : 32

40

King Fahd University of Petroleum and Minerals

Səudiyyə Ərəbistanı

6,706

8.4

11%

1 : 99

41

Peter the Great St Petersburg Polytechnic University

Rusiya Federasiyası

16,550

9.6

32%

39 : 61

42

Xi’an Jiaotong University

Çin

38,879

12.5

7%

35 : 65

43

United Arab Emirates University

Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri

7,121

8.4

17%

80 : 20

44

Sabancı University

Türkiyə

3,700

20.9

9%

38 : 62

45

South China University of Technology

Çin

41,095

13.3

5%

39 : 61

=46

Beihang University

Çin

30,837

12.9

7%

əks olunmayıb

=46

Nankai University

Çin

30,456

12.3

9%

55 : 45

=48

University of Campinas

Braziliya

29,466

16.5

3%

46 : 54

=48

Pontificia Universidad Católica de Chile

Çili

29,756

15.3

7%

əks olunmayıb

50

University of Iceland

İslandiya

9,023

15.5

11%

67 : 33

51

National Cheng Kung University (NCKU)

Tayvan

19,932

15.0

13%

37 : 63

=52

University of Cape Coast

Ghana

Qana

24,628

33.4

0%

26 : 74

=52

Southeast University

Çin

35,213

11.8

5%

39 : 61

54

Asia University, Taiwan

Tayvan

11,616

30.3

9%

63 : 37

=55

Koç University

Türkiyə

5,521

15.4

7%

50 : 50

=55

Reykjavík University

İslandiya

2,574

22.3

8%

46 : 54

57

University of KwaZulu-Natal

Cənubi Afrika Respublikası

37,005

30.6

3%

58 : 42

58

ITMO University

Rusiya Federasiyası

11,089

16.4

20%

36 : 64

59

Shenzhen University

Çin

36,401

14.5

1%

47 : 53

60

Universiti Teknologi Petronas

Malayziya

5,412

14.4

16%

37 : 63

61

University of Sharjah

Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri

12,370

17.6

59%

67 : 33

62

National and Kapodistrian University of Athens

Yunanıstan

64,946

33.2

11%

59 : 41

63

Northwestern Polytechnical University

Çin

31,033

13.2

3%

26 : 74

=64

Beijing Institute of Technology

Çin         

33,771

13.8

6%

34 : 66

=64

University of Cyprus

Kipr

6,588

19.9

12%

62 : 38

=64

University of Electronic Science and Technology of China

Çin

35,342

15.6

4%

29 : 71

67

National Taiwan Normal University

Tayvan

10,455

12.0

23%

əks olunmayıb

=68

University of Hail

 

Səudiyyə Ərəbistanı

19,032

11.2

10%

63 : 37

=68

Middle East Technical University

Türkiyə

18,346

23.9

9%

52 : 48

=70

Southern Medical University

Çin

20,167

10.8

6%

əks olunmayıb

=70

Tomsk State University

 

Rusiya Federasiyası

7,724

11.7

36%

əks olunmayıb

72

Harbin Institute of Technology

Çin

30,575

10.2

8%

31 : 69

73

JSS Academy of Higher Education and Research

Hindistan

7,518

9.4

8%

53 : 47

74

Xiamen University

Çin

42,141

15.0

4%

51 : 49

=75

Harokopio University

Yunanıstan

3,697

55.2

4%

53 : 47

=75

National Taiwan University of Science and Technology (Taiwan Tech)

Tayvan

8,815

18.5

19%

30 : 70

=75

Saint-Petersburg Mining University

Rusiya Federasiyası

7,753

11.5

11%

43 : 57

=78

Charles University in Prague

Çexiya Respublikası

47,182

13.0

22%

62 : 38

=78

University of Crete

Yunanıstan

13,620

27.2

4%

63 : 37

=78

Hunan University

Çin

40,198

18.6

3%

48 : 52

81

Universiti Putra Malaysia

Malayziya

19,674

11.9

25%

64 : 36

82

Ton Duc Thang University

Vyetnam

26,833

22.3

1%

57 : 43

83

Istanbul Technical University

Türkiyə

25,640

21.0

12%

35 : 65

=84

Indian Institute of Technology Indore

Hindistan

1,832

11.4

0%

19 : 81

=84

Jordan University of Science and Technology

İordaniya

22,656

14.5

13%

57 : 43

86

Indian Institute of Technology Ropar

Hindistan

1,876

10.5

0%

18 : 82

87

Mahidol University

Tailand

29,160

9.5

5%

64 : 36

88

National University of Science and Technology (MISiS)

Rusiya Federasiyası

7,207

10.9

27%

40 : 60

=89

Cankaya University

Türkiyə

7,716

26.5

1%

44 : 56

=89

Cyprus University of Technology

Kipr

3,153

16.6

13%

56 : 44

91

Universiti Kebangsaan Malaysia

Malayziya

17,165

10.3

16%

57 : 43

=92

Chongqing University

Çin

40,613

19.9

6%

əks olunmayıb

=92

Pontifical Catholic University of Rio de Janeiro (PUC-Rio)

Braziliya

14,332

20.7

3%

50 : 50

=94

An-Najah National University Palestine

Fələstin

23,053

21.3

9%

65 : 35

=94

China Agricultural University

Çin

21,855

11.8

1%

58 : 42

=96

University of International Business and Economics

Çin

15,985

17.7

17%

65 : 35

=96

North-West University

Cənubi Afrika Respublikası

40,262

25.4

3%

61 : 39

=96

Soochow University

Çin

46,800

16.2

7%

56 : 44

=96

University of Tabuk

Səudiyyə Ərəbistanı

30,590

15.6

1%

48 : 52

100

Durban University of Technology

Cənubi Afrika Respublikası

26,543

37.7

1%

53 : 47

 

 

Oruc MUSTAFAYEV

 



29.10.2021 | 12:13